Ο υπόλοιπος κόσμος τον απορρίπτει, εδώ θέλουν να μας πείσουν ότι συμφέρει -οικονομικά και οικολογικά. Στην πραγματικότητα ο λιθάνθρακας, που η ΔΕΗ προωθεί με το σχεδιασμό έξι νέων μονάδων, συμφέρει μόνο τους επενδυτές του. Κατά τα άλλα θα έχει ολέθριες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία, αλλά, όπως φαίνεται, και στην οικονομία.
Eκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα, όξινη βροχή, βομβαρδισμός μικροσωματιδίων και ραδιενεργή ρύπανση είναι τα «δώρα» της νέας μεγάλης ενεργειακής ιδέας του έθνους (και μερικών επιχειρηματιών, βεβαίως). Την ώρα που Γερμανία, Βρετανία και Σουηδία (μεγάλοι παραγωγοί λιθάνθρακα) αποφασίζουν το κλείσιμο του συγκεκριμένου τομέα μέσα στα επόμενα 10 - 15 χρόνια, στην Ελλάδα προωθείται η δημιουργία έξι νέων μεγάλων μονάδων εισαγόμενου λιθάνθρακα! Την ώρα που η ανθρωπότητα αναζητεί τρόπους να καταπολεμήσει την απειλή της κλιματικής αλλαγής, ψάχνοντας το δρόμο για την ανάπτυξη της «καθαρής ενέργειας», κυβέρνηση, ΔΕΗ και ιδιώτες θέλουν να μας στρέψουν δεκαετίες πίσω, στην εποχή του λιθάνθρακα, ενώ ο πρόεδρος της ΔΕΚΟ δηλώνει προκλητικά πως το διοξείδιο του άνθρακα, 24 εκατ. τόνοι του οποίου θα εκπέμπουν οι νέες μονάδες ετησίως, δεν είναι ρύπος, αλλά... αέριο που πίνουμε με την Coca-Cola!
Εξι νέα εργοστάσια
Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί αιτήσεις για μονάδες 600 MW στα Ασπρα Σπίτια Βοιωτίας (όμιλος Μυτιληναίου), 460 MW στο Μαντούδι Ευβοίας (όμιλος ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ), ενώ σχεδιάζονται εργοστάσια 600 MW στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (EDISON - ΕΛΠΕ)και 800 MW στο Αλιβέρι (ΔΕΗ). Για τις δύο πρώτες έχει ήδη εκδοθεί θετική γνωμοδότηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Επιπλέον, η ΔΕΗ, σε συνεργασία με τη γερμανική RWE (την πιο ρυπογόνο επιχείρηση της Ευρώπης), σχεδιάζει να κατασκευάσει μια μονάδα, συνολικής ισχύος 1.600 MW, ή στον Αλμυρό Μαγνησίας ή στη Νέα Καρβάλη Καβάλας. Τέλος, στα πλάνα της ΔΕΗ βρίσκεται και η δημιουργία νέας ανθρακικής μονάδας 800 MW στη Λάρυμνα. Συνολικά, δηλαδή, προβλέπεται η παραγωγή 4.860 MW από καύση λιθάνθρακα, ένα τεράστιο ποσοστό της παραγόμενης στην Ελλάδα ενέργειας. Σήμερα, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς είναι 14.000 MW και οι υπό αντικατάσταση (στην πραγματικότητα, σε καθεστώς ψυχρής εφεδρείας) μονάδες έχουν ισχύ 2.880 MW. Αν προσθέσουμε και τις τουλάχιστον δύο νέες λιγνιτικές μονάδες 900 MW σε Φλώρινα και Πτολεμαΐδα (υπάρχει ενδεχόμενο και για άλλες δύο σε Ελασσόνα και Δράμα) βλέπουμε ότι τα πιο ρυπογόνα καύσιμα θα αποτελούν τη βάση της ενέργειας στην Ελλάδα.
Ποια είναι τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης και των θιασωτών του λιθάνθρακα; Οτι είναι ένα καύσιμο φθηνό και άφθονο, με το οποίο μεγαλώνει η ποικιλία των πηγών ενέργειας και μειώνεται η εξάρτηση της χώρας. Επιπλέον, ότι είναι λιγότερο ρυπογόνος από τον λιγνίτη. Κι όμως: Η ενεργειακή εξάρτηση μεγαλώνει καθώς ο λιθάνθρακας θα είναι εισαγόμενος (μάλλον από Κίνα και Ουκρανία), ενώ γίνεται δυσβάσταχτη η ομηρία από τις πλέον βρώμικες πηγές ενέργειας. Οσο για το κόστος, αυτό θα βρίσκεται στο έλεος των διεθνών τιμών, ενώ φυσικά δεν προσμετρείται το κόστος της ανεπανόρθωτης ζημιάς στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία. Βεβαίως, οι ενδιαφερόμενοι προσβλέπουν απλά στα κέρδη των επιχειρήσεών τους...
Ο δρόμος για την αντιμετώπιση των ενεργειακών αναγκών δεν είναι απλός. Αλλά η κατεύθυνση δεν μπορεί παρά να είναι η μείωση της κατανάλωσης και της σπατάλης ενέργειας και η ραγδαία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που διατίθενται απλόχερα στον ίδιο μας τον τόπο. Το σύνθημα είναι «όχι άλλο κάρβουνο».
Γιατί λέμε «όχι» στο λιθάνθρακα
1. Πάνω από 24 εκατ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα ετησίως θα εκπέμπουν οι 6 σχεδιαζόμενες μονάδες. Ο λιθάνθρακας είναι δύο φορές πιο ρυπογόνος από το φυσικό αέριο (0,70 τόνοι CO2/MWh έναντι 0,35 τόνοι CO2/MWh), λέει στο ΟΙΚΟ ο κ. Γιώργος Γκαϊντατζής, επίκουρος καθηγητής στο Πολυτεχνείο Θράκης, αν και λιγότερο ρυπογόνος από το λιγνίτη (0,90 τόνοι CO2/MWh). Σύμφωνα με έρευνα της Επιτροπής Αγώνα στο Μαντούδι οι προτεινόμενες μονάδες λιθάνθρακα θα συνεισφέρουν 24 εκατομμύρια τόνους CO2 το χρόνο, δηλαδή το 21% των εκπομπών της Ελλάδας το 1990 (έτος βάσης για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο). Οταν η χώρα μας έχει ήδη υπερβεί τα επίπεδα εκπομπών που πρέπει να έχει το 2012, το αποτέλεσμα θα είναι (πέραν της ζημιάς στο περιβάλλον) να επιβαρυνθεί με μεγάλα πρόστιμα, που θα ανεβάσουν και το κόστος.
2. Κίνδυνος - θάνατος από μικροσωματίδια. Ενα εργοστάσιο καύσης άνθρακα βομβαρδίζει την ευρύτερη περιοχή με ρύπους, όπως διοξείδιο του θείου (SO2), αζωτοξειδίων (ΝΟΧ), υδροκυανίου (HCN), νιτρικό θείο (SNO3), κ.τ.λ. Επίσης, παράγονται τα φονικά αιωρούμενα σωματίδια. «Ακόμα και εάν μέσω των φίλτρων κατακρατείται ένα ποσοστό από 95% - 99,9% της μάζας των εξερχόμενων σωματιδίων, το 0,1% που αποβάλλεται στο περιβάλλον είναι το πλέον επικίνδυνο. Λόγω της πολύ μικρής διαμέτρου εισέρχονται στα αναπνευστικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι από μια εγκατάσταση καύσης λιγνίτη της ΔΕΗ διαφεύγουν στο περιβάλλον 200 κιλά ιπτάμενης τέφρας ανά λεπτό λειτουργίας», σημειώνει ο κ. Γκαϊντατζής.
3. Προκαλούν όξινη βροχή, καταστρέφοντας τη γη, τις καλλιέργειες και επιβαρύνοντας δραματικά περιβάλλον και υγεία (δερματικά και αναπνευστικά προβλήματα κ.λπ.). Απελευθερώνονται ακόμα ιχνοστοιχεία υδραργύρου, που είναι νευροτοξικό μέταλλο και συσσωρεύονται στην τροφική αλυσίδα.
4. Τα απόβλητά τους είναι πιο ραδιενεργά από εκείνα των πυρηνικών σταθμών(!), γράφει το εγκυρότατο επιστημονικό περιοδικό Scientific American. Συγκεκριμένα, η ιπτάμενη τέφρα από καύση άνθρακα είναι 100 φορές πιο ραδιενεργή από τα πυρηνικά απόβλητα.
5. Δραματικές οι επιπτώσεις στη χωροταξία και στο όλο περιβάλλον. Οπου πάει εργοστάσιο άνθρακα η περιοχή «μαυρίζει». Απαιτούνται τεράστιες λιμενικές εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των «καρβουνάδικων» πλοίων, που θα κινούνται σε σχετικά κλειστά θαλάσσια οικοσυστήματα (Ευβοϊκός, Κορινθιακός, Πατραϊκός, Παγασητικός). Επιπλέον, θα δεσμευθούν μεγάλες εκτάσεις για την τοποθέτηση του άνθρακα (εάν είναι υπαίθρια θα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα σκόνης), καθώς και για την απόθεση του παραγόμενου γύψου και της επικίνδυνης τέφρας, η οποία περιέχει στοιχεία όπως αρσενικό, μόλυβδος, υδράργυρος, νικέλιο, θείο, βανάδιο, βηρύλλιο, κάδμιο, βάριο, χρώμιο, χαλκός, μολυβδένιο, ψευδάργυρος, σελήνιο, κ.ά.
6. Απαιτούνται τεράστιες ποσότητες θαλασσινού νερού, για την ψύξη των εγκαταστάσεων, το οποίο θα επιστρέφει στη θάλασσα σε θερμοκρασίες 50 - 60° C! Για ποια οικολογική ισορροπία μπορεί να γίνει λόγος; Στην περίπτωση των Ασπρων Σπιτιών, υπολογίζεται ότι απαιτείται το μισό της μέσης ετήσιας παροχής του ποταμού Νέστου.
ΒΑΤΕΡΛΟ ΜΕ ΤΟ ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ
Στις αρχές του 2007 το λόμπι του άνθρακα στις ΗΠΑ καμάρωνε για τα 151 νέα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που επρόκειτο να κατασκευαστούν εκεί.
Ενα χρόνο μετά ζει το δικό του... «Περλ Χάρμπορ καθώς οι παραγγελίες ακυρώνονται μαζικά. Τα 59 από τα 151 εργοστάσια είτε απορρίφθηκαν από τις δημόσιες αρχές, είτε αποσύρθηκαν διακριτικά για να μη φάνε πόρτα... Οι αδειοδοτήσεις άλλων 50 έχουν ήδη προσβληθεί στα δικαστήρια και δύσκολα θα περάσουν. Ενώ και τα υπόλοιπα μάλλον θα βρεθούν αντιμέτωπα με μακροχρόνιες δίκες. Με λίγα λόγια, η βιομηχανία του άνθρακα είναι υπό διωγμόν (και) στις ΗΠΑ. Και όχι άδικα. Δεν είναι μόνο η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή, ούτε το αυξανόμενο κόστος των υποδομών. Οι πολίτες αντιτίθενται στις εκπομπές καρκινογόνων ρύπων, όπως του υδραργύρου. Σε 23.600 κάθε χρόνο υπολογίζονται οι θάνατοι που αποδίδονται ευθέως στην αέρια μόλυνση από τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας των ΗΠΑ.
Οσο για τις τεχνικές συλλογής και αποθήκευσης του CO2 αποδεικνύονται πανάκριβες. Προ μηνός, η κυβέρνηση Μπους ακύρωσε την κατασκευή ενός ανθρακικού εργοστασίου μοντέλου στο Ιλινόις, το οποίο θα απομόνωνε υπόγεια το διοξείδιο του άνθρακα, λόγω της τεράστιας υπέρβασης του προϋπολογισμού του. Είχε φτάσει ήδη το 1,2 δισ. ευρώ...
www.kathimerini.gr
