27.4.08

Η Ελλάδα παίρνει κόκκινη κάρτα


Μα τι έγινε; Τα Ηνωμένα Έθνη, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος, επιστήμονες και οργανώσεις λιμπίστηκαν την άψογη περιβαλλοντική συμπεριφορά της χώρας μας και έβαλαν στο στόχαστρο τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ; Διαβάζοντας τις ανακοινώσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ στο θέμα της πρωτοφανούς αποβολής της Ελλάδας από τους λεγόμενους ευέλικτους μηχανισμούς του Πρωτοκόλλου του Κιότο, πιστεύει κανείς ότι κάτι τέτοιο έγινε. Επειδή όμως και το χιούμορ έχει τα όριά του, καιρός να αφήσουμε τα αστεία και να πιάσουμε δουλειά (κύριε υπουργέ ΠΕΧΩΔΕ και κύριε πρωθυπουργέ). Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών δε γίνεται με δηλώσεις.

Η χώρα μας εκτίθεται σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών επειδή δεν έχει εγκαταστήσει ένα αξιόπιστο σύστημα που να λειτουργεί με διαφάνεια για την καταγραφή των αερίων του θερμοκηπίου. Παρόλα αυτά ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ είναι απολύτως ικανοποιημένος με τα μέτρα που έχει λάβει η χώρα μας και αναζητά τους υπαίτιους του διασυρμού στην αντιπολίτευση (εντός και εκτός κόμματος), στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα Ηνωμένα Έθνη... ενώ ο πρωθυπουργός σιωπά. Ο κατάλογος των 180 και πλέον χωρών που έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο ξεκινά με την Αλβανία και τελειώνει με τη Ζάμπια. Η Ελλάδα είναι η μόνη που είδε την κόκκινη κάρτα.

Κατ' ελάχιστο, ο υπουργός και ο πρωθυπουργός οφείλουν ένα μεγάλο συγγνώμη. Και στη συνέχεια οφείλουν να πιάσουν δουλειά και να υλοποιήσουν τις επανειλημμένες δεσμεύσεις τους για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας κλπ. Όπως αποδεικνύει το ενεργειακό σενάριο της Greenpeace με τίτλο Ενεργειακή Επανάσταση, μέχρι το 2050 μπορούμε να μειώσουμε κατά 50% τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) με τις υπάρχουσες τεχνολογίες και να καλύψουμε το 50% των συνολικών ενεργειακών αναγκών μας από τις ΑΠΕ σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας, τερματίζοντας σταδιακά τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Σε κάθε αντίθετη περίπτωση οι λογομαχίες και οι προσωπικές αντιπαραθέσεις θα ξεπεράσουν και τα όρια του γελοίου.

Τι λέει η Επιτροπή Συμμόρφωσης;

Η απόφαση της Επιτροπής Συμμόρφωσης της Γραμματείας του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές (UNFCCC) ήταν σαφέστατη.

Η Ελλάδα:
  • δε συμμορφώθηκε με τις κατευθύνσεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο
  • οφείλει εντός τριμήνου να αποδείξει ότι έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα που εξασφαλίζουν τη συνεχή λειτουργία του εθνικού συστήματος καταγραφής ρύπων και έχει προχωρήσει στις διοικητικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν τον έλεγχο του συστήματος από τρίτους ειδικούς.
  • εξαιρέθηκε από το σύστημα εμπορίας ρύπων και τους υπόλοιπους ευέλικτους μηχανισμούς του Πρωτοκόλλου του Κιότο (που έχουν δημιουργηθεί για τη διευκόλυνση της επιτυχίας των στόχων του) μέχρι τον Ιούνιο.


Ποιος φταίει, άραγε;

Οι δηλώσεις του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ περί ευθυνών της απελθούσης επιστημονικής ομάδας είναι απλώς εκτός θέματος. Η απόφαση της Επιτροπής Συμμόρφωσης είναι καταπέλτης: στο διάστημα από την άνοιξη του 2007, που έληξε η ευθύνη της ερευνητικής ομάδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ως τις αρχές 2008, που το εθνικό σύστημα καταγραφής ανέλαβε εργαστήριο της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, την αποκλειστική ευθύνη του συστήματος καταγραφής διατήρησε το ΥΠΕΧΩΔΕ. Η απόφαση της Επιτροπής δεν αναφέρει αν το προηγούμενο σύστημα καταγραφής ήταν καλό ή κακό και το καινούργιο καλύτερο ή χειρότερο. Αντίθετα, η Επιτροπή Συμμόρφωσης επιμένει ότι δεν εξασφαλίστηκε η συνέχεια και η ομαλή μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο.

Η ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, αντί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, κυνηγά φαντάσματα στην αντιπολίτευση, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα Ηνωμένα Έθνη και επιμένει ότι η χώρα μας προχωρά με γοργά και αποτελεσματικά βήματα στην καταγραφή του προβλήματος και στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Και τα δύο είναι αναληθή και είναι εξίσου επικίνδυνα.

Μια ματιά στο 2ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Μείωση των Αέριων Εκπομπών, πείθει και τον πλέον άπιστο ότι η Ελλάδα έχει ένα σοβαρό πρόβλημα: η εφαρμογή της πλειοψηφίας των μέτρων που η ίδια σχεδίασε, καθυστερεί δραματικά. Η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), τα μέτρα εξοικονόμησης στον κτιριακό τομέα είναι μερικοί μόνο από τους σημαντικούς τομείς που η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω από τους στόχους που η ίδια έχει θέσει.

Η Ελλάδα υστερεί στην εφαρμογή (συμφωνημένων) μέτρων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, αποβάλλεται από το σύστημα εμπορίας ρύπων που λειτουργεί στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο και γι' αυτό φταίει ... «η ομάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών υπό τον κ. Δ. Λάλα»!!! Και δε φταίει η απουσία μέτρων για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας; Η αξεπέραστη γραφειοκρατία που αντιμετωπίζει τις ΑΠΕ σαν εχθρό του περιβάλλοντος; Η εμμονή στο λιγνίτη; Τα σχέδια για νέους πετρελαϊκούς σταθμούς σε νησιά και σταθμούς λιθάνθρακα στην ηπειρωτική χώρα; Δε φταίει η καταδίκη της Ελλάδας επειδή δεν έχει ενσωματώσει και εφαρμόσει Οδηγία για την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα; Η παντοκρατορία του ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητου σε βάρος των μέσων συλλογικής μεταφοράς; Δε φταίει η αποτυχία ακόμα και στο απλούστερο και το πιο αυτονόητο: να εφαρμόσει ο δημόσιος τομέας τη σχετική υπουργική απόφαση που υποχρεώνει την αλλαγή των λαμπτήρων πυρακτώσεως με αντίστοιχους εξοικονόμησης; Παρόλα αυτά η ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ είναι... ικανοποιημένη.

Ενεργειακή Επανάσταση τώρα!

Όσο επικεντρωνόμαστε στην προσωπική αντιπαράθεση προσώπων απλώς χάνουμε το πραγματικό θέμα: η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών δε γίνεται με δηλώσεις αλλά με δράσεις. Χρειάζεται μια πραγματική Ενεργειακή Επανάσταση για να καταφέρουμε να περιορίσουμε, σε ανεκτά για τη ζωή επίπεδα, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Ενώ η χώρα μας ονειρεύεται κάρβουνο και συνεχή αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας (συμπεριφερόμενη σαν αναπτυσσόμενη και όχι αναπτυγμένη χώρα), άλλες χώρες σχεδιάζουν την αποδέσμευση από το λιγνίτη και το πετρέλαιο, δημιουργούν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας σε βιομηχανίες ανάπτυξης και εγκατάστασης ΑΠΕ, προχωρούν σε γενναία μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας. Σήμερα, πετυχημένη είναι η οικονομία με την καλύτερη ενεργειακή απόδοση και όχι αυτή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας.

Η Greenpeace, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και με τη συνεργασία επιστημονικών φορέων, οργανισμών και οικονομικών συμβούλων κατάφερε να απαντήσει στο ερώτημα: πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις κλιματικές αλλαγές, αποφεύγοντας επικίνδυνες λογικές όπως αυτή των πυρηνικών αλλά και αυτή του "καθαρού άνθρακα". Η απάντηση ήταν εντυπωσιακή και αποτυπώνεται στο ενεργειακό σενάριο της Greenpeace με τίτλο Ενεργειακή Επανάσταση: η εξοικονόμηση ενέργειας είναι το κλειδί της επιτυχίας. Αυτή προσφέρει την υγιή βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί η μέγιστη διείσδυση των ΑΠΕ, η συμπαραγωγή, η δημιουργία μικρών και αποκεντρωμένων συστημάτων παραγωγής και τα υπόλοιπα κομμάτια της λύσης του δισεπίλυτου προβλήματος.

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ πρέπει να είναι ο πρώτος που θα το διαβάσει και θα το εφαρμόσει άμεσα. Γιατί η μέχρι σήμερα δράση του (πιο σωστά η αδράνειά του) εγγυάται άσκοπες λογομαχίες, καταδίκες, αποβολές και αποτυχίες. Μαζί με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ είναι απαραίτητο να καθίσουν και ο πρωθυπουργός, ο υπουργός Ανάπτυξης, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας...

Τελικά, όλοι μας πρέπει να κριθούμε με βάση τα αποτελέσματα της δράσης μας και όχι με τις όποιες δηλωμένες προθέσεις μας.