Μια... τρύπα στο νερό
Του ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ
Οι κυβερνήσεις μας μέχρι σήμερα αντιμετωπίζουν το περιβάλλον ως… καύσιμη ύλη και όχι ως εθνικό πλούτο. Ο,τι καταστροφικό αρχίζει η μια, φροντίζει να το ολοκληρώσει η επόμενη, αφού το καταγγείλει! Αυτό, τουλάχιστον, αποδεικνύουν οι προτεραιότητες, οι πράξεις και οι παραλείψεις τους δεκαετίες τώρα.
O πρωθυπουργός προκήρυξε τις φετινές εκλογές-εξπρές την ώρα που η πυρκαγιά στην Πεντέλη δεν είχε ακόμα σβήσει, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στο καταστροφικό «τσουνάμι» πυρκαγιών που έπληττε τη χώρα. Έστελνε τότε ένα σαφέστατο μήνυμα για τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στο περιβάλλον. Παρόμοια... σιγή ιχθύος τήρησε και η αντιπολίτευση. Είκοσι μέρες μετά, κανείς δεν τολμά πια να αγνοήσει το πρόβλημα περιβάλλον.
Κι όμως, καθ' όλη τη διάρκεια του φετινού φλεγόμενου καλοκαιριού, που ήρθε στην επιφάνεια -με τον πιο δραματικό τρόπο- η περιβαλλοντική κρίση της χώρας μας, την ώρα που εκατομμύρια πολίτες συγκινούνταν από την καταστροφή των δασών, τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΠΑΣΟΚ περίμεναν να τελειώσουν οι φωτιές για να κάνουν εκλογές... as usual.
Η ανυπολόγιστη περιβαλλοντική και κοινωνική καταστροφή της Πελοποννήσου και της Εύβοιας τους υποχρέωσαν να ψελλίσουν ορισμένες μισές αλήθειες, αλλά δύσκολα μπορούν να κρύψουν ότι το περιβάλλον αποτελεί στην πολιτική τους ατζέντα υποβαθμισμένο θέμα, υποπαράγραφο κάτω από τα ογκώδη κεφάλαια των μεγάλων έργων και της βάρβαρης «ανάπτυξης». Και τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, βλέπουν τόσα χρόνια τη Φύση και το περιβάλλον ως καύσιμη ύλη των επενδύσεων και της κερδοφορίας. Πρόκειται για μια προσέγγιση περιβαλλοντικά καταστροφική, κοινωνικά άδικη (καθώς υφαρπάζει δημόσιο πλούτο για ιδιωτικό πλουτισμό) και οικονομικά μυωπική (αφού σπαταλά στο σήμερα το μέλλον).
Δυστυχώς, με αυτό τον τρόπο αναπτύχθηκε μεταπολεμικά η ελληνική οικονομία. Με τη βάρβαρη εκμετάλλευση του χώρου: τα αυθαίρετα, την αντιπαροχή, την τσιμεντοποίηση των παραλιών. Αλλά ώς πότε;
Κι όμως, τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΠΑΣΟΚ, παίρνοντας εναλλάξ ρόλους ανάλογα με το αν βρίσκονται στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση, αντιγράφουν συστηματικά το πρόγραμμα και την πρακτική του άλλου. Ας δούμε ορισμένα κρίσιμα σημεία:
1. Δάση:
εμπόδιο στην «ανάπτυξη»
Τα δάση θεωρούνται διαχρονικά από τις κυβερνήσεις μάλλον σαν εμπόδιο στην «ανάπτυξη», παρά σαν πνεύμονας ζωής και δημόσια περιουσία. Ετσι, η κυβέρνηση Καραμανλή έφερε στη Βουλή την πρόταση αναθεώρησης του Αρθρου 24 του Συντάγματος, με σαφέστατο σκοπό να περιορίσει τις δασικές εκτάσεις και να μειώσει την προστασία τους. Η προηγούμενη κυβέρνηση και νυν αντιπολίτευση καταψήφισε μεν την πρόταση, αλλά στην προηγούμενη συνταγματική αναθεώρηση (2000) είχε επιχειρήσει μία ανάλογης κατεύθυνσης παρέμβαση, η οποία τελικά μετριάστηκε ύστερα από τις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Η πρόθεση όμως του ΠΑΣΟΚ αποτυπώθηκε στο νόμο 3208/2003, με τον οποίο μειώνονται σημαντικά οι εκτάσεις που θεωρούνται δάση με προφανείς συνέπειες... Η Ν.Δ. είχε χαρακτηρίσει τότε το νόμο «δασοκτόνο». Αναλαμβάνοντας όμως τη διακυβέρνηση προσπάθησε να τον υλοποιήσει... Ευτυχώς, μέχρι στιγμής τη σταμάτησαν οι προσφυγές των δασολόγων στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Βαρύτατες ευθύνες βέβαια φέρουν από κοινού και τα δύο κόμματα διαχείρισης της εξουσίας για το γεγονός ότι η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα στην Ευρώπη που στερείται εγκεκριμένων δασικών χαρτών και δασολογίου. Ακόμα και τα παχυλά κονδύλια που δόθηκαν για το Εθνικό Κτηματολόγιο «φαγώθηκαν» χωρίς αποτέλεσμα...
2. Κατεδάφιση αυθαιρέτων:
στις ελληνικές καλένδες
Διαχρονική και διακομματική είναι η ανοχή απέναντι στα αυθαίρετα μέσα στα δάση και τις παραλίες. Αποκορύφωμα της ιλαροτραγωδίας, η τροπολογία που προώθησε τον Ιούνιο η κυβέρνηση και που ζητούσε την αναστολή κατεδάφισης κάθε αυθαιρέτου μέχρι να οριστικοποιηθούν οι δασικοί χάρτες, οι οποίοι, όμως, δεν γίνονται με συνενοχή των δύο εταίρων της εξουσίας. Ύστερα από ένα κύμα αντιδράσεων, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανακαλέσει την (ν)τροπολογία. Παρ' όλα αυτά, παραμένει γεγονός ότι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ. έχουν προχωρήσει σε διαδοχικές νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, με αποτέλεσμα κάθε εκλογική χρονιά να έχουμε πολλαπλασιασμό των πυρκαγιών. Οι προσδοκίες των καταπατητών μετατρέπονται σε ψήφους...
3. Ελεύθεροι χώροι:
είδος πολυτελείας
Αλλά και το αστικό πράσινο και οι ελεύθεροι χώροι στις πόλεις αντιμετωπίζονται από τα δύο μεγάλα κόμματα σαν είδος πολυτελείας και όχι σαν ανάγκη επιβίωσης. Έτσι, η Αθήνα έμεινε με
4. Ατμοσφαιρική ρύπανση:
χωρίς στρατηγική
Και για τα δύο κομματικά επιτελεία, το νέφος της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων πόλεων παραμένει αόρατο, καθώς δεν υπάρχει στρατηγική αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που υποσκάπτει την υγεία εκατομμυρίων κατοίκων. Η ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς γίνεται με πιο αργούς ρυθμούς απ' ό,τι κινούνται τα λεωφορεία, ενώ δεν λαμβάνεται κανένα μέτρο για την ανάσχεση της χρήσης Ι.Χ. και για την είσοδο καθαρότερων αυτοκινήτων.
5. Ανακύκλωση:
στα σκουπίδια
Στα σκουπίδια έχουν ρίξει όλες οι κυβερνήσεις την ουσιαστική διαχείριση των απορριμμάτων, την προσπάθεια μείωσης του όγκου τους κ.λπ. Η αθλιότητα της τεράστιας χωματερής στα Λιόσια παραμένει, ενώ και τα δύο κόμματα δεν έχουν καταφέρει να δώσουν μια λύση για τα σκουπίδια της Αττικής. Όσο για τα προγράμματα ανακύκλωσης, αυτά παραμένουν ακόμα πιλοτικά, ενώ πολλές φορές τα υλικά που ρίχνουν οι πολίτες στους κάδους ανακύκλωσης στοιβάζονται μαζί με τα κοινά σκουπίδια...
6. Νερό:
στα... χαμένα χωρίς πρόγραμμα
Η σπατάλη νερού, κυρίως στην γεωργία, η οποία καταπίνει το 87% των υδάτων της χώρας μας, είναι αποτέλεσμα ενός μοντέλου ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας που και τα δύο κόμματα υπηρέτησαν. Σήμερα, που φτάνει ολοφάνερα σε αδιέξοδο δεν προτείνουν καμιά εναλλακτική διέξοδο, αποδεχόμενοι απλώς τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. Οσο μπορούν συνεχίζουν στην ίδια λογική, όπως δείχνει και η επιμονή τους στην τέλεση του φαραωνικού και καταστροφικού έργου της εκτροπής του Αχελώου.
7. Τουριστική ανάπτυξη:
τσιμέντο δίπλα στο τσιμέντο
Η τουριστική ανάπτυξη αντιμετωπίζεται και από τα δύο κόμματα ως η λύση στο οικονομικό πρόβλημα. Καθώς υιοθετείται όμως ένα μοντέλο μαζικού τουρισμού, με βαριές υποδομές και εκτεταμένη τσιμεντοποίηση στα πιο παρθένα σημεία της χώρας (βλ. και Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό του ΥΠΕΧΩΔΕ) ο κίνδυνος μιας ανεπανόρθωτης καταστροφής και υποβάθμισης της Φύσης είναι άμεσος. Η κριτική που ασκεί το ΠΑΣΟΚ δεν πείθει, όταν η διακυβέρνησή του έληξε με το «σκάνδαλο Πάχτα» στο Πόρτο Καρράς.
8. Φαινόμενο θερμοκηπίου:
απαντάμε καίγοντας... λιγνίτη
Την ώρα που ο πλανήτης ολόκληρος κρατάει την ανάσα του μπροστά στο φαινόμενο της θερμοκηπίου, η Ελλάδα έχει καταφέρει να υπερβεί ακόμα και την... αύξηση εκπομπών, που της παραχωρήθηκε (σαν αναπτυσσόμενη χώρα) στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Ενώ θα έπρεπε να έχουμε αυξήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 25% μέχρι το 2012, έχουμε πιάσει ήδη το στόχο και πάμε για 40% αύξηση! Απαιτούνται δραστικά μέτρα. Απεναντίας το Σχέδιο που υπέβαλε το ΥΠΕΧΩΔΕ στην Ε.Ε. απορρίφθηκε ως ανεπαρκές. Η ΔΕΗ επιμένει στην καύση του εξαιρετικά ρυπογόνου λιγνίτη, ενώ οι ιδιώτες που μπαίνουν στην παραγωγή ενέργειας παίρνουν άδειες για καύση (του επίσης ρυπογόνου) άνθρακα! Η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθυστέρησε δραματικά, ενώ σήμερα γίνεται πολλές φορές με έναν άτσαλο χωροταξικά τρόπο, με βασικό κριτήριο την εξυπηρέτηση των επενδυτών.
9. Ποτάμια:
αγωγοί λυμάτων
Όσο για τις βιομηχανίες, μεγάλο μέρος τους συνεχίζουν να ρυπαίνουν ανεξέλεγκτα (Ασωπός, Κηφισός, Κορωπί, Θριάσιο κ.λπ.). Πρόκειται για διαχρονικά εγκλήματα, αφού οι απαράδεκτες πρακτικές συνεχίζονται για δεκαετίες. Το 1977, δημοσιεύθηκε το Προεδρικό Διάταγμα που μετέτρεπε τον Ασωπό σε αγωγό λυμάτων και η απαράδεκτη κατάσταση συνεχίζεται για τριάντα χρόνια. Με την ίδια λογική τα νταμάρια λειτουργούσαν παράνομα για δεκαετίες. Δεν είδαμε, για παράδειγμα, κανέναν βουλευτή της Αττικής να διαμαρτύρεται γιατί δεν κλείνουν τα λατομεία Μαρκοπούλου παρά την απόφαση του ΣτΕ.
Ύστερα απ' όλα αυτά ίσως δεν θα έπρεπε να προξενεί εντύπωση ότι η Ελλάδα δεν έχει Υπουργείο Περιβάλλοντος. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν διαθέτει πολιτική περιβάλλοντος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου